Bayramlar, sevdiklerimizle uzun süredir ertelenmiş sohbetlerin, paylaşımların ve gerek kişisel yaşam gündemine gerek ülke gündemine dair konuların konuşulduğu zamanlar. Ancak herkesin farklı deneyimlere ve bakış açılarına sahip olduğu konularda, görüşlerin net bir biçimde ortaya konması zaman zaman ortamda gerginliğe yol açabiliyor. 

Klinik Psikolog Melis Demircioğlu, bayram sohbetlerinde özellikle de ülke gündemine dair daha sağlıklı ve yapıcı bir diyalog kurabilmenin yollarından bahsetti.

Gözleme yayalı, yorumdan uzak başlangıçlar tercih edin

“Bu aralar gündem hepimizin zihnini meşgul ediyor gibi…” demek, kimseyi savunmaya itmeden ortak bir zeminden konuşmayı başlatır. Gözleme dayalı, yorumsuz ifadeler hem güven verir hem de karşı tarafın neye açık olduğunu anlamanızı kolaylaştırır.

Sözü yaylaştırmak için açık uçlu sorular kullanın

“Bu yaşananların sizde nasıl bir etkisi oldu?” gibi bir soru, direkt olarak kendi görüşünüzü yansıtmadan, karşı tarafın düşüncelerine alan açar. Böylece sohbet, karşılıklı anlayış ve merak temelli bir zemine oturur.

Duygulara odaklanarak yargılamadan ifade edin

Olayların siyasal ya da toplumsal boyutundan ziyade, insanların duygusal deneyimlerine değinmek; “Birçoğumuzun bu süreçte zorlandığını hissediyorum…” gibi ifadeler, ortamda yargılayıcı bir hava oluşturmaz. Böylece, herkesin yaşadığı duygusal zorlukların ortak payda haline gelmesi sağlanır.

Ortak değerlere ve birliktelik duygusuna vurgu yapın

“Ne yaşarsak yaşayalım, böyle zamanlarda dayanışmak, birbirimizi duyabilmek çok kıymetli…” demek, farklı görüşler arasında köprü kurar. Ortak insani değerler üzerine yapılan vurgular, kutuplaşmayı azaltıp, bir arada olma duygusunu güçlendirir.

Aktif dinleme ve empatiyi öne çıkarın

İletişim yalnızca ne söylediğimiz değil, nasıl dinlediğimizle de şekillenir. Karşımızdakini dikkatle dinlemek, sözünü kesmemek, kısa aralıklarla başıyla onaylamak ya da “Devam et istersen” gibi cümlelerle desteklemek, hem dinlendiğini ve anlaşıldığını hissettirir hem de güvenli bir diyalog ortamı oluşturur.

Kendi gözlemlerinizi ve etkilenme biçiminizi samimi bir şekilde paylaşın

“Geçenlerde izlediğim bir videoda olanlar içimi burktu, insan böyle şeyleri görünce ister istemez düşünüyor: Biz neleri olağan karşılamaya başladık acaba?” gibi ifadeler, duygu temelli ama yargılayıcı olmayan bir paylaşım sunar. Bu tür ifadeler karşı tarafı savunmaya geçmeden düşünmeye davet edebilir.

Bilgiyi paylaşırken tarafsız kalın

“Bazen aynı konuya dair farklı kaynaklardan veya kişilerden bambaşka anlatımlar duyabiliyorum. Bu da bana her anlatının kendi bakış açısını taşıdığını ve sorgulayarak yaklaşmanın önemini hatırlatıyor.”

Bu yaklaşım, bilgi akışının çeşitliliğine dikkat çeker ve tartışmadan uzak, ortak bir merak zemini sunar.

Gerginlik sezdiğinizde konuşmanın yönünü değiştirin

Konuşmanın belli bir noktada ısındığını hissederseniz, farklı bir konuya geçiş yapmak sohbeti yumuşatabilir. Fikir alışverişi her zaman mümkün olmayabilir; bazen sadece dinlemek bile yeterlidir.

 

Tartışma ortamı kaçınılmaz olursa kendinize ve karşınızdakine alan tanıyın

Bazen tüm çabaya rağmen ortam gerilebilir. Böyle anlarda derinleşen tartışmaları sürdürmek yerine kısa bir mola vermek, konuyu şimdilik kapatmak ya da “Bu konuyu sonra daha sakin bir zamanda konuşsak olur mu?” demek gerginliği azaltabilir. Her fikre hemen yanıt vermek zorunda değiliz; herkesin her fikra ikna olması da gerekmiyor, bazen susmak, ilişkideki değerli bağları korumak adına en olgun tepki olabilir. Aile içinde herkesin farklı geçmişlerden, deneyimlerden geldiğini unutmamak; anlaşamamakla saygı duymanın bir arada var olabileceğini hatırlamak önemlidir.

Kaynak: Onedio